Sen jest ważną częścią rytmu dobowego każdego człowieka. Ma on szczególne znaczenie zwłaszcza dla najmłodszych: pozwala młodemu organizmowi na odpowiednią regenerację i właściwy wzrost. Rozwój człowieka w dużej mierze zależy właśnie od jakości jego snu. Co więc robić, kiedy pojawiają się związane z nim problemy? Jako pierwsze przychodzą rodzicom na myśl oczywiście kołysanki, śpiewane lub odtwarzane. Czasem jednak nawet najlepsza kołysanka nie wystarcza, by pomóc dziecku zasnąć. Przygotowaliśmy kilka propozycji, które mogą pomóc Wam rozwiązać ten problem.

Dziecięcy organizm czasem buntuje się przeciwko codziennym sprawom. Maluch odmawia jedzenia obiadu, ponieważ nic mu nie smakuje. Nie potrafi wytrzymać kilkunastu minut spokojnego oczekiwania w kolejce do lekarza, bo właśnie teraz rozpiera go energia. Czasem bywa też tak, że dziecko, mając za sobą nawet cały dzień pełen wrażeń, nie jest w stanie zasnąć. Takie trudności rzutują na normalne jego funkcjonowanie, ponieważ zdrowy, spokojny sen jest gwarancją odpowiedniej kondycji ciała oraz dobrego samopoczucia.  

U źródła problemu

Warto poświęcić chwilę na zastanowienie się, skąd biorą się dziecięce trudności z zasypianiem. Mogą one być spowodowane niezliczonymi czynnikami, ale wyszczególnimy tutaj te najważniejsze z nich.

Kiedy organizm nie może osiągnąć stanu odprężenia, który byłby wystarczający do zaśnięcia, najczęściej wynika to z przeżywanego stresu lub lęku. Czy dziecko czeka wkrótce odegranie roli w przedstawieniu? Czy nadchodzi termin jego kolejnego szczepienia? Jak maluch radzi sobie w przedszkolu lub szkole – czy napotyka przeszkody w przyswajaniu wiedzy lub w relacjach z rówieśnikami? Zastanów się, czy w tej chwili Twoje dziecko przechodzi przez coś trudnego. Może to być bezpośrednia przyczyna jego kłopotów ze snem.

Nierzadko bywa też tak, że dziecko przepełniają emocje – mogą być przyjemne lub nie. Zarówno zbytnia ekscytacja jakąś atrakcją, jak i uczucie odtrącenia przez grupę koleżanek i kolegów mogą stać się powodem problemów z zaśnięciem. Emocje są jak cząsteczki, które wprawiają w ruch trybiki wewnętrznych przeżyć dziecka. To naturalne, że jego umysł nie potrafi się uspokoić, kiedy tak wiele się w nim dzieje.  

Kolejną przyczyną, o której warto wspomnieć, jest rozłąka z ważną dla dziecka osobą. Najczęściej są to rodzice, ale nie jest to jedyna możliwość. Dziecko może silnie przeżywać tęsknotę za rodzeństwem, które wyjeżdża na letni obóz lub też za babcią, która odeszła z tego świata. Obecność bliskich osób tworzy w dziecku poczucie komfortu. Kiedy więc się oddalają, automatycznie poczucie to znika. Wpływ na jakość snu dziecka, jaki ma rozłąka z daną osobą, zależy przede wszystkim od jej długości. 

Trudności z zasypianiem mogą też być spowodowane nowymi doświadczeniami w życiu dziecka. Jako przykład można tu podać pojawienie się rodzeństwa lub pójście po raz pierwszy do przedszkola albo do szkoły. Przeprowadzki do nowego miejsca również wiążą się z wielkimi zmianami w życiu malucha. Wszystko to może sprawić, że czuje się on zagubiony. Zaczyna mu towarzyszyć niepewność i uczucie utraty bezpieczeństwa, co bardzo szybko przeradza się później właśnie z problemy ze snem.

Pełne spokoju środowisko

Zadbaj o to, by dziecięca sypialnia była miejscem, które będzie się dziecku kojarzyło z relaksem i odpoczynkiem. Zbyt duża liczba bodźców w pokoju sprawia, że zasypianie staje się dla dziecka o wiele trudniejsze. Rozejrzyj się i zastanów, czy widzisz coś, co może je zakłócać? Czy pokój przypomina bardziej sklep z zabawkami niż sypialnię? Czy jest w nim tak wiele nagromadzonych przedmiotów i mebli, że brakuje wolnej przestrzeni, po której można by było się swobodnie poruszać? A może kolor ścian jest zbyt krzykliwy? 

Miejsce, w którym dziecko odpoczywa, powinno być przyjaźnie urządzone i w miarę możliwości przestrzenne. Jeśli maluch czuje się przytłoczony swoim małym środowiskiem, nie jest zaskakujące, że trudno mu się w nim odprężyć i osiągnąć spokojny sen.

Czytanie na dobranoc

To remedium na dziecięcą bezsenność znane od wielu pokoleń. Czytanie odpręża umysł zarówno starszych, jak i młodszych. Pozwala na chwilę oderwać się od rzeczywistości i pozwolić swojej wyobraźni zaprowadzić się do innego świata. Kiedy dziecko skupia się na słuchaniu tego, co mu czytasz, odrywa się od gonitwy myśli w swojej głowie, co bardzo pomaga mu się zrelaksować. Nie bez przyczyny istnieją opowieści „na dobranoc”, a nie „na dzień dobry”. Dodatkowo, ten sposób pomagania dziecku w zaśnięciu przynosi także wiele korzyści edukacyjnych. Maluch rozwija swoją wyobraźnię, uczy się od bohaterów, jak radzić sobie z przeciwnościami losu oraz poznaje nowe słowa.

Odpowiedni posiłek przed snem

Wpływ pokarmów, jakie dziecko spożywa, ma ogromny wpływ na jakość jego snu i tempo zasypiania. Co ważne, choć to kolacja decyduje o nich w największym stopniu, inne posiłki nie są bez znaczenia. Nawet gdyby dziecko codziennie jadło przed snem najświeższe warzywa gotowane na parze, na nic się to zda, jeśli jego śniadanie, obiad i przekąski będą zbyt kaloryczne lub złożone z pozbawionych wartości odżywczych składników. Jeśli więc Twoje dziecko ma problemy z zaśnięciem, przyjrzyj się uważniej zawartości jego talerza. Czasem wystarczy wykształcić odpowiednie nawyki żywieniowe, by te trudności zniknęły z dnia na dzień. Jedzenie ma silny wpływ na to, jak funkcjonuje nasz organizm – zarówno w dzień, jak i w nocy.

Masaże

Jest to opcja znacznie mniej popularna niż kołysanki, a przynosząca o wiele lepsze efekty. Nie musisz być wcale fizjoterapeutą z kwalifikacjami, by pomóc swojemu dziecku za pomocą masaży. Nawet nieskomplikowane ruchy Twoich dłoni mogą mieć zbawienne działanie. Możesz wypracować rutynę lub też za każdym razem próbować czegoś innego. Pamiętaj, by Twój dotyk zawsze był łagodny i pełen czułości. Używaj go, by zaprowadzić malucha do krainy snów. Ważną częścią masażu jest poczucie bliskości między Tobą a dzieckiem, jakie się podczas niego tworzy, w dużej mierze to właśnie dzięki niemu są one tak efektywne.

Usypiająca magia głosu

Swój głos możesz wykorzystać nie tylko do śpiewania kołysanek. Używaj go, aby odprężyć dziecięcy narząd słuchu. Możesz opowiedzieć maluchowi ciekawą historię lub też po prostu z nim porozmawiać, ale mówiąc bardzo cicho i łagodnie. Zamień swój głos w słyszalny aksamit. Moduluj nim, zaczynając od łagodnego, miękkiego tonu, a kończąc na szepcie. Język polski jest pełen trzeszczących i szeleszczących dźwięków, które pomogą mu się zrelaksować. Szeptanie sprawia, że stają się one podkreślone i bardziej słyszalne, a tym samym przyjemniejsze dla ucha. Działają one na słuch w podobny sposób jak masaż na skórę i mięśnie. Inną propozycją wykorzystania głosu jest także nucenie – powolne, spokojne i o regularnym rytmie.

Problem się nasila? Poszukaj pomocy u specjalisty

Jeśli wykorzystasz wszystkie sposoby i, pomimo Twojego wysiłku, nic nie przyniesie zadowalających efektów, będzie to znak, że warto zasięgnąć porady profesjonalisty. Nie należy z tym zwlekać, gdyż właściwa jakość snu bezpośrednio przekłada się na to, jak dziecko funkcjonuje podczas dnia. Jeśli jest ciągle niewyspane, obniża się jego zdolność koncentracji, a także słabnie jego odporność, przez co staje się bardziej podatne na choroby. W dodatku czasem problemy ze snem mogą być tylko objawem innych kłopotów zdrowotnych, dlatego jak najszybciej trzeba szukać właściwej diagnozy.

Trudności z zasypianiem to bardzo niekomfortowy i utrudniający normalne funkcjonowanie problem. Kiedy dziecko nie może w zdrowy sposób przespać całej nocy, a kołysanki zawodzą, warto wypróbować wskazane przez nas propozycje. Ułatwią one Twojemu maluchowi wieczorne odprężenie się i przygotowanie organizmu do spoczynku. Staraj się pomagać mu samodzielnie, ale gdy zauważysz, że nic nie przynosi poprawy, zasięgnij porady lekarza. Sen to niezwykle ważna część naszego życia i trzeba dbać o jego jakość.