Oprócz klasycznej opieki nad dzieckiem, w zakres obowiązków niani wchodzi też wiele innych czynności. Czasem jest to pomoc w odrabianiu lekcji, innym razem zaś przygotowywanie posiłków. Często zdarza się również, że rodzice proszą nianię o odbieranie dziecka z przedszkola. Mogłoby się wydawać, że to czynność dość mechaniczna, tymczasem można zapomnieć o czymś bardzo ważnym – sprawdź, czy Ty o tym pamiętasz.

Kiedy dziecko przebywa w przedszkolu, w jego małym świecie zaczyna się dziać bardzo wiele. To zupełnie inne otoczenie, inne twarze wokół i inne zwyczaje. Maluch na swój sposób przystosowuje się do nowego środowiska, żeby funkcjonować w nim na co dzień. Niania, która odbiera swojego podopiecznego z przedszkola, powinna pamiętać, że polega ono nie tylko na przyjściu po dziecko i zabraniu go do domu. To też świetna okazja, by zebrać dla rodziców informacje o tym, jak przedszkolak radzi sobie w grupie rówieśniczej i jakie robi postępy w nauce. Czasem wystarczy dosłownie kilka minut, by dowiedzieć się czegoś naprawdę ważnego. Być może maluch potrzebuje wsparcia w jakimś obszarze? Co jeśli wybrana przez rodziców placówka wcale nie zaspokaja jego potrzeb? Dzięki odpowiedniemu zainteresowaniu możesz pomóc swojemu podopiecznemu na jego pierwszej ścieżce edukacyjnej.

Prawdziwe zainteresowanie zamiast ogólnych pytań

W przedszkolnych szatniach króluje jedno charakterystyczne pytanie, które można tam usłyszeć każdego dnia: „Jak Ci minął dzisiejszy dzień?”. Jakiej odpowiedzi dzieci zwykle na nie udzielają? „Dobrze”, „fajnie”, „ok” lub „źle” czy „smutno” – jest to jedno słowo. Nie wszystkie dzieci automatycznie zaczynają się dzielić swoimi przeżyciami. Bywa, że trzymają wszystko w sobie, dopóki ktoś nie zacznie drążyć tematu. Twoim zadaniem jest właśnie bycie tą osobą. 

Pełną szczegółów rozmowę łatwiej jest nawiązać, kiedy używa się odpowiednich pytań. Dzięki nim można poprowadzić wypowiedź dziecka w kierunku konkretnych informacji. Oczywiście, pytania te będą zawsze zróżnicowane w zależności od wielu warunków, takich jak na przykład rozkład zajęć w danym dniu. My proponujemy jednak kilka uniwersalnych sformułowań, jakimi możesz się posłużyć, aby okazać swojemu podopiecznemu autentyczne zainteresowanie. Oto nasza lista 10 propozycji:

1. Powiedz mi o jednej dobrej i jednej niemiłej rzeczy, które się dziś wydarzyły.

2. Z kim najlepiej Ci się bawiło?

3. Jakie słowa wychowawcy zapamiętałaś/zapamiętałeś najlepiej? 

4. Gdybyś mogła/mógł jeszcze raz przeżyć jakieś wydarzenie z dzisiejszego dnia, co by to było?

5. Czy wśród Twoich kolegów i koleżanek jest ktoś, kogo chciałabyś/chciałbyś zaprosić do domu?

6. Jakie zadanie sprawiło Ci dzisiaj trudność?

7. Czy spotkało Cię coś niespodziewanego?

8. Jak smakował dzisiejszy obiad?

9. Gdybyś miała/miał zmienić coś w dzisiejszym dniu, co by to było?

10. W jakich momentach czułaś/czułeś dziś radość?

Jak na pewno udało Ci się zauważyć, takie pytania generują o wiele ciekawsze i bardziej szczegółowe odpowiedzi niż wspomniane już klasyczne „Jak Ci minął dzień?”. Są one nie tylko pożyteczne dla Ciebie, ale skłaniają również dziecko do refleksji nad własnymi przeżyciami. Myślenie o nich i wyrażanie ich za pomocą słów bardzo dobrze wpływa na jego rozwój psychiczny. Pozwala mu wypracować w sobie uważność wobec siebie samego, a także przyjąć odpowiednią postawę wobec innych dzieci. Buduje to też jego zaufanie do Ciebie i pomaga je podtrzymać.

Miej w sobie prawdziwe zainteresowanie dzieckiem, ale powstrzymaj się jednak przed bombardowaniem go pytaniami. Daj mu czas do namysłu nad każdą odpowiedzią i wyczerp jeden temat, zanim przejdziesz do następnego. Postaraj się też urozmaicać swoje pytania, żeby dziecko nie zaczęło postrzegać ich jako nudnej rutyny, przez którą trzeba przejść, żeby wreszcie móc odpocząć w domu. 

Co mogą Ci powiedzieć inne dzieci w przedszkolu?

Czasem odpowiednia perspektywa potrafi wiele zmienić. Dlatego możesz również nawiązywać luźne rozmowy z innymi przedszkolakami oraz ich rodzicami. Być może Twój podopieczny nie wszystko zapamięta, możliwe też, że nie będzie wiedział, jak należy coś wytłumaczyć. W takich sytuacjach najlepiej zasięgnąć opinii innych. 

Przydaje się to zwłaszcza w przypadku problemowych zajść. Jeśli Twój podopieczny jest częścią jakiegoś konfliktu, dobrze jest podpytać w tej sprawie inne dzieci, ponieważ często zauważają one to, co przeocza wychowawca. Przypuśćmy, że dziecko dostaje od niego naganę za bójkę z kolegą, ponieważ uderzyło jako pierwsze. To jasne, że rękoczyny nie są czymś, co zasługuje na aprobatę, ale upewnij się, czy na pewno nic nie wydarzyło się przedtem. Może się okazać, że pozostałe dzieci zauważyły wystawianie języka i złośliwe miny kolegi dziecka, które umknęły uwadze nauczyciela. Czy to Twój podopieczny jest wówczas „tym, który zaczął”? 

Rozmowa z wychowawcą

Nie wszystkiego będziesz w stanie dowiedzieć się od dziecka. Dlatego raz na jakiś czas, regularnie zagajaj rozmowę z wychowawcą grupy przedszkolnej. On będzie dla Ciebie źródłem najbardziej rzetelnej i konkretnej informacji.

Pytaj o to, jak Twój podopieczny radzi sobie z codziennymi zajęciami. Jak zachowuje się w porach posiłków? Jakie jest jego tempo pracy przy kolorowaniu, a jakie przy ćwiczeniach ruchowych? Czy przyjmuje aktywną postawę, czy trzyma się raczej na uboczu? Dopytuj też o jego mocne i słabe strony – to właśnie wychowawca ma odpowiednią wiedzę i doświadczenie, by wskazać zarówno jego talenty, jak i obszary, nad którymi musi więcej popracować.

Nie bój się też pytać o ewentualne problemy wychowawcze. Kiedy coś jest nie tak – jeśli zachowanie dziecka uniemożliwia wychowawcy prowadzenie zajęć lub stwarza niebezpieczne sytuacje – trzeba o tym wiedzieć, by móc temu zaradzić. Jeśli rodzice rzadko pojawiają się w placówce, na przykład tylko przy okazji spotkań z rodzicami, to na Ciebie spada odpowiedzialność przekazywania im wszelkich informacji. To bardzo istotna kwestia, dlatego wywiązuj się z niej wzorowo. 

Zwracaj też uwagę na styl mówienia i sposób bycia wychowawcy. Czy mówi ciągle podniesionym tonem? Czy sprawia wrażenie surowego ponad miarę? Być może jesteś jedyną osobą, która ma szansę zauważyć, że nie jest to ktoś, kogo opiece powinno się powierzać dzieci. Jeśli coś Cię zaniepokoi, poinformuj o tym rodziców. Dobro dziecka jest Waszym wspólnym celem. 

Choć nie spędzasz w przedszkolu tylu godzin, co Twój podopieczny, postaraj się wykorzystać swój czas do maksimum. Bądź pełna troski i zainteresowania. Dobra niania nie skupia się tylko na wykonywaniu swoich obowiązków w trybie odhaczania listy, ale zależy jej na dobru dziecka. Zachęcaj je więc do otwartości i dzielenia się swoimi przeżyciami. Daj mu odczuć, że może Ci powierzyć także swoje troski. Pytaj – i umiej słuchać. W ten sposób pomożesz jemu samemu, a jednocześnie wesprzesz jego rodziców.